Na czym polega futbol amerykański

W Stanach Zjednoczonych pytając o futbol amerykański nikt nie wspomni o Lionelu Messim, Cristiano Ronaldo czy Neymarze. Usłyszymy takie nazwiska jak Lamar Jackson lub Russel Wilson, ponieważ futbolem w Ameryce określa się inny sport – futbol amerykański.

Niezwykle popularny w USA sport śledzą miliony widzów, lecz ma on też zwoich sympatyków na całym świecie. Z początku futbol amerykański był identyczny jak piłka nożna, ale z czasem zasady zmieniły się nie do poznania.

Na czym polega futbol amerykański?

Tak jak w prawie każdym sporcie celem i warunkiem wygranej jest zdobycie więcej punktów od przeciwnika w ustalonym czasie. Zazwyczaj są to 4 części-kwarty po 15 minut, ale czas może różnić się w zależności od kraju, w którym są rozgrywane mecze.

Zawodnicy mogą przemieszczać się biegnąc z piłką i przekazywać ją dalej rzucając ją, kopiąc lub przekazując ją z rąk do rąk.

Punkty zdobywa się po przekroczeniu z piłką linii punktowej, która znajduję się na końcu boiska, po stronie przeciwnika. Piłką można też rzucić do kogoś kto jest poza linią punktową – w polu punktowym lub kopnąć ją do bramki przeciwnika.

Przekroczenie linii punktowej, inaczej przyłożenie lub touchdown daje drużynie, która je zdobyła 6 punktów, a kopnięcie na bramkę przeciwnika daje ich tylko 3. Po touchdownie drużyna może zdobyć dodatkowy punkt poprzez kopnięcie piłki między słupki bramki.

Jest też możliwość zdobycia dwóch punktów ponawiając przyłożenie z odległości dwóch jardów. Jeżeli drużyny mają po czterech kwartach tyle samo punktów następuje „Sudden Death” czyli na polskie „nagła śmierć”, trwająca 15 minut. Jest to odpowiednik złotego gola w piłce nożnej – drużyna, która pierwsza zdobędzie punkt ostatecznie wygrywa całe spotkanie. Jeżeli ta dogrywka nie wyłoni zwycięscy, co dzieje się rzadko, to spotkanie kończy się remisem.

Zasady footballu amerykańskiego

Futbol amerykański rozgrywa się na boisku o długości 120 jardów i szerokości 53 jardów. Wymiary są opisane jardami ponieważ w USA nie używa się systemu metrycznego. W przeliczeniu na metry w przybliżeniu to 110 metrów długości i 49 metrów szerokości.

Linie biegnące wzdłuż dłuższego boku boiska nazywanymi liniami bocznymi. Na obu końcach krótszych boków są pola punktowe. Między liniami bocznymi namalowane są linie jardów w odstępie do 5 jardów.

Na boiskach najczęściej pokazane są liczby – w odstępie do 10 jardów, które pokazują odległość do najbliższej linii końcowej. Na boisku znajdziemy również dwie przerywane linie biegnące wzdłuż całego obszaru gry. Linie stawiane są co jeden jard i służą dokładnemu wyznaczeniu miejsca, w którym drużyna rozpocznie akcję. Przy obu końcach boiska stoi również bramka w kształcie litery „Y”.

Każda drużyna musi wystawić na boisko jedenastu zawodników, tak jak w piłce nożnej, a zawodnicy mogą zmieniać się ze sobą bez limitów. W trakcie meczu jest jedna przerwa, która następuje po dwóch pierwszych kwartach. Drużyny można podzielić na dwie strony – atakującą i broniącą. Strony zmieniają się w ciągu meczu.

Drużyna atakująca podczas ataku stara się poruszyć w głąb boiska o 10 jardów i ma na to 4 próby. Drużyna, która zdobywa 10 jardów dostaje kolejne 4 próby na przemieszczanie się z piłką lub zdobycia punktów i rozpoczyna kolejną akcję w miejscu, w którym została ona skończona.

Przed każdą próbą zespół ustala formacje i trasę biegu poszczególnych zawodników. Próba kończy się w momencie kiedy piłka jest „martwa”. Piłka jest martwa, gdy zawodnik niosący piłkę upada na ziemię, wychodzi poza boisku, lub gdy piłka dotyka ziemi. Drużyna, która nie zdobędzie 10 jardów zmienia się z drużyną broniącą.

Rozpoczęcie akcji zawsze otwiera snap – zawodnicy drużyny atakującej ustawiają się w linii naprzeciwko drużyny broniącej, a zawodnik z formacji ofensywnej, czyli środkowy podaje piłkę rzutem, zazwyczaj do rozgrywającego.

Obie połowy meczu i wznowienia gry po przyłożeniu zaczynają się kickoffem, inaczej wykopem piłki z 35 jardu w stronę drużyny przeciwnej.

Piłkę wykopywaną ze specjalnej podstawki odbiera gracz nazwany odbierającym i może zdecydować czy chce zdobyć jardy czy rozpocząć z miejsca, w którym tą piłkę złapał. Jak w piłce nożnej futbol amerykański zna pojęcie faulu i może on zostać uznany m.in. podczas falstartu, spalonego, opóźniania gry czy nieprzepisowym kontakcie z graczem drużyny przeciwnej.

Karą jest zazwyczaj cofnięcie miejsca wznowienia gry drużyny atakującej i przesunięciu miejsca wznowienia do przodu jeżeli błąd popełni obrona.