Rzut karny to jeden z najbardziej emocjonujących momentów w piłce nożnej. Każdy kibic zna to napięcie, kiedy sędzia wskazuje na „jedenastkę”, a zawodnik staje przed bramkarzem w walce o cenną bramkę. Ale czym dokładnie jest rzut karny, jakie są zasady jego wykonywania i kiedy jest podyktowany? Dowiedz się wszystkiego o tym kluczowym elemencie piłki nożnej.
Na czym polega Rzut Karny?
Rzut karny to forma restartu gry, przyznawana drużynie atakującej po faulu lub przewinieniu obrońcy wewnątrz pola karnego. Piłka jest ustawiana na specjalnym punkcie znajdującym się 11 metrów od bramki.
Wszyscy zawodnicy, poza strzelcem i bramkarzem, muszą znajdować się poza „szesnastką”, czyli polem karnym, do momentu, gdy piłka zostanie kopnięta. Golkiper, z kolei, musi trzymać co najmniej jedną nogę na linii bramkowej do momentu uderzenia. Jeśli któryś z tych warunków nie zostanie spełniony, sędzia może nakazać powtórzenie rzutu karnego.
Kiedy Sędzia Dyktuje Rzut Karny?
Rzut karny jest dyktowany, gdy zawodnik drużyny broniącej popełni przewinienie wewnątrz swojego pola karnego. Może to być faul, taki jak wślizg, szarpnięcie przeciwnika, albo zagranie ręką. Ważnym warunkiem jest to, że przewinienie musi skutkować rzutem wolnym bezpośrednim, aby mogło zostać przyznane prawo do rzutu karnego.
Warto zaznaczyć, że czasami, choć rzadko, zamiast rzutu karnego sędzia przyznaje rzut wolny pośredni, np. gdy bramkarz trzyma piłkę dłużej niż 6 sekund bez wyraźnej przerwy lub złapie podanie od swojego kolegi z drużyny wykonanego nogą.
Seria Rzutów Karnych
W meczach pucharowych, gdy wynik jest nierozstrzygnięty po dogrywce, może dojść do serii rzutów karnych, która ostatecznie zdecyduje o wyniku meczu. Jest to niezwykle emocjonujący moment, ponieważ każda pomyłka może kosztować drużynę zwycięstwo. Zawodnicy naprzemiennie wykonują strzały z punktu karnego, a cała drużyna obserwuje te próby ze środka boiska. Najczęściej seria składa się z pięciu strzałów, ale jeśli po ich wykonaniu nadal nie ma zwycięzcy, kolejne „jedenastki” wykonywane są aż do skutku.
Zasady Wykonywania Rzutu Karnego
Rzut karny jest wykonywany z odległości 11 metrów od bramki. Pozostali zawodnicy muszą znajdować się poza polem karnym i nie mogą przekroczyć tzw. łuku karnego, który wyznacza strefę 9,15 metra od punktu karnego. Zawodnicy muszą znajdować się za piłką i na boisku, nie mogą znajdować się poza linią końcową w oczekiwaniu na potencjalną dobitkę.
Kto Wykonuje Rzut Karny?
Wybór zawodnika do wykonania rzutu karnego jest kluczowy. Najczęściej jest to zawodnik z największym opanowaniem i pewnością siebie, często lider drużyny lub jeden z najbardziej doświadczonych piłkarzy. Rzadko kiedy „jedenastki” są powierzane młodym zawodnikom, ze względu na presję, jaka towarzyszy temu momentowi. Co ciekawe, rzut karny może wykonać także bramkarz drużyny, co nie jest wcale taką rzadkością – znamy przypadki golkiperów, którzy zasłynęli jako skuteczni strzelcy.
Dobitka Rzutu Karnego
Niewykorzystanie rzutu karnego nie zawsze oznacza koniec akcji. Jeśli strzał trafi w słupek, poprzeczkę lub bramkarz zdoła go obronić, istnieje możliwość dobitki. W takiej sytuacji kluczowe jest, kto pierwszy dobiegnie do piłki. Ważne jednak, by zawodnicy drużyny atakującej znajdowali się poza polem karnym w momencie wykonywania strzału, inaczej sędzia może zarządzić powtórzenie rzutu karnego.
Kiedy Kończy Się Rzut Karny?
Rzut karny kończy się najprościej wtedy, gdy piłka ląduje w siatce. Ale co się dzieje, gdy nie ma gola? Jeśli piłka zostaje w grze, mecz toczy się dalej, a jeśli bramkarz wybija ją na aut lub róg, drużyna atakująca otrzymuje rzut rożny lub wznawia grę autem. W przypadku złamania przepisów przez jedną z drużyn, sędzia może przerwać grę i zadecydować o powtórzeniu rzutu karnego.
Techniki Wykonywania Rzutów Karnych
Każdy zawodnik ma swoją metodę na wykonanie rzutu karnego. Jedni strzelają mocno i precyzyjnie, kierując piłkę blisko słupka, inni wolą lżejsze uderzenie w górną część bramki. Popularną, ale ryzykowną techniką jest „Panenka”, czyli delikatne podcięcie piłki, która leci powoli do bramki. Metoda ta została nazwana na cześć czeskiego piłkarza Antonina Panenki, który w 1976 roku strzelił w ten sposób decydującą „jedenastkę” w finale Euro.
Czy Bramkarz Może Strzelać Rzut Karny?
Choć to rzadkość, bramkarze czasem również wykonują rzuty karne. Przykładem jest Brazylijczyk Rodrigo Ceni, który w swojej karierze zdobył aż 131 bramek, z czego większość z rzutów wolnych i karnych. Także Niemiec Hans-Jorg Butt zasłynął jako bramkarz-strzelec, zdobywając 32 gole.
Powtórzenie Rzutu Karnego
Czasami sędzia decyduje o powtórzeniu rzutu karnego, jeśli doszło do złamania przepisów. Najczęstsze przypadki to zbyt wczesne wejście zawodników drużyny atakującej lub obronnej do pola karnego przed oddaniem strzału. Jeśli drużyna atakująca zdobyła bramkę w wyniku takiego faulu, rzut karny jest powtarzany. Jeśli natomiast piłkarz obronił strzał, a jednocześnie sam popełnił błąd, również można spodziewać się powtórki.
Wkroczenie Zawodnika w Pole Karne
Zgodnie z przepisami, żaden zawodnik oprócz strzelca i bramkarza nie może znajdować się w polu karnym podczas wykonywania rzutu karnego. Naruszenie tej zasady może skutkować powtórzeniem rzutu, podyktowaniem rzutu wolnego pośredniego dla drużyny broniącej lub upomnieniem zawodnika.
Statystyki Rzutów Karnych
Statystyki dotyczące rzutów karnych są szeroko dostępne na różnych portalach internetowych. Można je znaleźć na stronach poświęconych piłce nożnej, takich jak Transfermarkt, oraz na stronach bukmacherskich, gdzie często można obstawiać zakłady dotyczące rzutów karnych.
Istnieje także wiele statystyk związanych z liczbą rzutów rożnych, które można znaleźć na stronach takich jak footystats.org.
Najczęstsze Pytania dotyczące Rzutów Karnych
Czy można podać z rzutu karnego?
Tak, przepisy na to pozwalają, choć jest to rzadko stosowana taktyka. Przykładem jest słynny rzut karny Ajaksu Amsterdam, gdzie piłka została podana, a nie bezpośrednio strzelona.
Czy można dobijać rzut karny?
Dobitka jest możliwa, ale tylko wtedy, gdy rzut karny jest wykonywany w trakcie gry, a nie w ramach serii rzutów karnych.